مقدمه:

بدون تردید مصر به خاطر موقعیت جغرافیایی و تمدنی و اسلامی خود یکی از مهمترین کشورهای جهان و آفریقا به شمار می رود این کشور بخاطر پهنه گسترده و جمعیت زیاد و سابقه تمدنی و اسلامی همواره در کانون توجه سایر کشورها بخصوص کشورهای اروپایی و آمریکا قرار داشته است لذا بسیاری از کشورهای جهان در کنار رابطه سیاسی با این کشور اقدام به برقراری رابطه گسترده فرهنگی با آن نموده اند در این میان آمریکا و اروپا با تأسیس مراکز و مؤسسات فرهنگی فعال در این کشور سعی و تلاش نموده اند تا فرهنگ خود را بر مردم این کشور تحمیل کرده و از این طریق بر حکومت مصر وسیاست های آن تأثیر گذارند ضمن اینکه این گروه از کشورها به خوبی می دانند برای ارتباط مؤثر با کشورهای اسلامی، عربی و آفریقایی، داشتن روابط قوی با مصر تا چه اندازه تاثیر گذار است. در همین راستا کشورهایی همچون آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا،روسیه، چین، هند، ژاپن، اندونزی، مالزی و ... طیف وسیعی از فعالیتهای فرهنگی، هنری، علمی و آموزشی را توسط مراکز فرهنگی خود در مصر سازماندهی کرده و ضمن ارائه خدمات آموزشی، فرهنگی و هنری به مصری ها به ویژه به جوانان مصری، حضور معنوی و قدرت نرم خود را در این سرزمین تقویت می کنند. این حضور خارجی در پنج سطح قابل مشاهده است:

· آموزشی با محوریت آموزش زبان خارجی ضمن برگزاری دوره های متنوع

· فرهنگی با هدف معرفی کشور خود و حضور در رویدادهای مهم فرهنگی همچون نمایشگاه کتاب و برگزاری هفته های فرهنگی

· هنری با تمرکز بر هنرهای تجسمی و نمایشی و حضور در جشنواره های فیلم، تئاتر و موسیقی

· همکاری علمی دانشگاهی از طریق اعطای بورسیه و تبادل استاد و دانشجو

· میراث فرهنگی با تکیه بر کشف و مرمت آثار باستانی و پژوهش های باستان شناسی

انواع مؤسسات علمی آموزشی و مراکز فرهنگی خارجی (دولتی یا غیردولتی) در مصر، به شرح ذیل می باشند:

۱) دانشگاه های خارجی همچون دانشگاه آمریکایی، بریتانیایی، روسی، فرانسوی، آلمانی و کانادایی که بیشتر آنها از دهه های قبل در مصر فعالیت داشته و با بکارگیری استادان خارجی، دانشجویان مصری را آموزش می دهند و در نهایت مدرک دانشگاهی معتبر از طرف آنها به فارغ التحصیلان  اعطاء می شود. در همین راستا قرار است چند دانشگاه جدید -دانشگاه ایتالیایی، دانشگاه علوم کاربردی آلمانی، دانشگاه کانادایی جدید و دانشگاه کاونتری بریتانیا-بزودی در پایتخت جدید مصر افتتاح شود.

۲) مدارس خارجی همچون مدارس آمریکایی، بریتانیایی، فرانسوی، آلمانی، کانادایی، ترکی (صلاح الدین) و ژاپنی که مطابق نظام آموزشی کشورهای خود در تمام مقاطع قبل از دانشگاه اجازه فعالیت داشته و آموزشگاه های تأسیس کرده اند.

۳) شاید بتوان گفت: بیشتر کشورهای دنیا در مصر، بخش فرهنگی فعال در داخل سفارتخانه ها و یا سرکنسولگری های خود دارند.

۴) برخی کشورها در خارج از ساختمان سفارت، مراکز فرهنگی یا آموزشی خود را دایر کرده اند.

۵) مؤسسات فرهنگی خارجی غیردولتی که مستقل از دولتهای متبوع خود، اجازه فعالیت فرهنگی و یا آموزشی از دولت مصر دریافت کرده اند.

بخش اول مراکز فرهنگی آمریکا و اروپا در مصر

***آمریکا

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح عالی است

ج: در تمامی عرصه های رسانه ای، هنری، آموزشی و پژوهشی و چاپ و نشر فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-شیوه ها و روش های فعالیت: ایجاد مدرسه، دانشگاه مشترک و خاص، و مرکز فرهنگی

و-حجم و گستردگی فعالیت: بسیار گسترده

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح بالایی است  

بخش های رسمی و غیر رسمی این کشور به شرح زیر است

۱-دانشگاه آمریکایی قاهره (الجامعه الأمریکیه بالقاهره) در سال ۱۹۱۹م تأسیس شده و اکنون پس از ۱۰۰ سال با چند شعبه، بزرگترین دانشگاه خارجی در مصر بشمار می رود. در حال حاضر ۵۵۰۰ دانشجوی کارشناسی و ۹۷۰ دانشجوی تحصیلات تکمیلی دارد. تاکنون ۳۸ هزار نفر از این دانشگاه فارغ التحصیل شده اند.  این فارغ التحصیلان در اولویت بکار گیری در سیستم حکومتی مصر می باشند و بسیاری از آنها مناصب مهم اقتصادی و سیاسی را اشغال کرده اند. کتابخانه دانشگاه دارای ۵۶۰ هزار جلد کتاب و مجله می باشد. دانشگاه آمریکایی قاهره همه ساله در نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره مشارکت دارد و تألیفات ارزشمندی در زمینه آموزش زبان عربی، تاریخ، فرهنگ و هنر و مصر به علاقمندان عرضه می کند.

از جمله فعالیت های این دانشگاه برگزاری مرتب کلاس های آموزش زبان انگلیسی می باشد جوانان مصری از این کلاس ها بخصوص در تابستان استقبال قابل توجه ای می کنند.

آموزشگاه دائمی آموزش فنی و حرفه ای دنباله دار:

 در داخل این دانشگاه، آموزشگاهی برای آموزش های فنی و حرفه ای دنباله دار با کیفیت وجود دارد که آموزش های کاربردی را در اختیار مصری ها در تمام مقاطع سنی قرار می دهد و طبق برخی آمارها سالانه ۲۰۰۰۰هزار مصری در این آموزشگاه تحت آموزش قرار گرفته و دیپلم فنی و حرفه ای دریافت می کنند.

"الحرم الیونانی":

 اسم باغ فن آوری و تکنولوژی ایجاد شده در این دانشگاه می باشد در این باغ که در مساحتی به وسعت ۲۵۰۰متر مربع برپا شده است بیشتر شرکت های پیشرو آمریکایی در عرصه فناوری حضور دارند و خدماتی را به دانشجویان و فارغ التحصیلان برای پیشرفت در درس و بحث شان ارائه می کنند و فرصت های کاری در اختیارشان قرار می دهند.

۲-بخش فرهنگی در سفارت آمریکا بخش رسمی به شمار می رود و فعالیت آموزشی ندارد ولی برنامه های فرهنگی هنری برگزار می کند. مثل برگزاری مناسبت های فرهنگی و شرکت در نمایشگاه ها و مراسم های فرهنگی  وهنری که در مصر برگزار می شود

۳-مدارس آمریکایی (المدارس الأمریکیه) مطابق با نظام آموزشی موجود در مدارس آمریکا، برنامه های آموزشی خود را ارائه می دهند و پس از پایان مقطع دبیرستان، گواهی دیپلم مورد تأیید مؤسسات آموزشی آمریکا برای دانش آموزان خود صادر می کنند.

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح عالی قرار دارد

ج: در تمامی عرصه های رسانه ای، هنری، آموزشی و پژوهشی و چاپ و نشر فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مدرسه، دانشگاه مشترک و خاص، و مرکز فرهنگی

و-بسیار گسترده

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن پس از مراکز آمریکایی در بالاترین سطح قرار دارد.

۱-مرکز فرهنگی بریتانیا در مصر (المجلس الثقافی البریطانی فی مصر) از سال ۱۹۳۸م در مصر فعالیت دارد و محور برنامه های آن هنر، آموزش زبان انگلیسی و تسهیل ادامه تحصیل جوانان مصری در دانشگاه های انگلستان می باشد. این مرکز در قاهره یکی از بزرگترین و مهمترین نمایندگی های مراکز فرهنگی بریتانیا در جهان است. این مرکز در دوسال اخیر زمینه تحصیل بیش از ۶۰۰۰۰ هزار مصری را فراهم آورده و دولت انگلیس ۵۰میلیون پوند در مدت ۷ سال برای گسترش فعالیت های این مرکز اختصاص داده است این مرکز سالانه مراسم تقدیر وتکریم از دانشجویان رتبه اول را در یکی از مراکز خود در قاهره یا اسکندریه برگزار می کند

۲-دانشگاه بریتانیایی در مصر (الجامعه البریطانیه فی مصر) در رشته های مدیریت، دندانپزشکی، مهندسی، آی تی، پرستاری، داروسازی، رسانه و زبان انگلیسی دانشجو می پذیرد. استادان این دانشگاه، انگلیسی و یا غیرمصری هستند. این دانشگاه از دانشگاه فرانسوی و آلمانی در مصر بزرگتر بوده و فعالیتهای گسترده تری دارد. سالانه ۱۳۰۰۰ دانشجو در این دانشگاه به تحصیل مشغول می باشند

***فرانسه

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح خوب قرار دارد

ج: در عرصه های  هنری، آموزشی و پژوهشی و چاپ و نشر فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مدرسه، دانشگاه مشترک و خاص، و مرکز فرهنگی

و-گسترده می باشد

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح عادی است 

۱-مرکز فرهنگی فرانسه مهمترین برنامه این مرکز  آموزش زبان فرانسوی است و در چند شهر مصر دوره‌های آموزش زبان فرانسه را برگزار می کند. این مرکز، در زمینه هنرهای نمایشی، روزنامه نگاری و ورزش با همکاری مؤسسات مصری فعالیتهای متنوعی را برای جوانان علاقمند مصری سازماندهی می کند. مرکز فرهنگی فرانسه سه کتابخانه دائمی در مصر دارد و همه ساله از طرف صدها ناشر فرانسوی با مشارکت در نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره، آثار و تألیفات نویسندگان فرانسوی را عرضه می‌کند. مرکز فرهنگی فرانسه، علاوه بر نظارت بر نظام آموزشی مدارس فرانسوی در مصر، آموزش معلمان زبان را که در مدارس دو زبانه مصری ـ فرانسوی تدریس می کنند به عهده دارد. مرکز فرهنگی فرانسه، شعبه ای در اسکندریه دارد که از قرن ۱۹م دایر بوده است. برگزاری نمایشگاه های هنری از فعالیتهای برجسته این مرکز می باشد.

این مرکز در سال ۲۰۱۹م ۷۰فعالیت فرهنگی را در مصر ساماندهی و برگزار نمود ضمن آنکه هر سال نیز در ماه مارس جشنواره کشورهای فرانکوفونی را طی مراسم جشن بزرگی در مصر برگزار می کند

۲-مؤسسه فرانسوی باستان شناسی شرق (المعهد الفرنسی للآثار الشرقیه) که در سال ۱۸۸۰م تأسیس شده و تمدنهای شکل گرفته در مصر از ماقبل تاریخ تا زمان معاصر را از جنبه تاریخی و زبانشناسی مورد مطالعه قرار می دهد. پژوهشگران فرانسوی، مصری و خارجی در این مرکز فعالیت دارند. در حال حاضر ۳۰ سایت باستانی در حال کاوش بوده و ۵۰ پروژه تحقیقاتی در دست اجرا می باشد. این موسسه همایش ها و میزگرد های متعددی را در موضوع آثار باستانی و نسخ خطی به طور مرتب برگزار می کند و از این طریق علاقمندان به این رشته را جذب می نماید.

۳-دانشگاه فرانسوی در مصر (الجامعه الفرنسیه فی مصر) به مثابه امتدادی از آموزش عالی فرانسه در مصر می باشد. با دانشگاه های مهم و معتبر فرانسه ارتباط نزدیک دارد و از طرف آنها مدارک دانشگاهی معتبر صادر می کند. آموزشها به سه زبان عربی، فرانسوی و انگلیسی ارائه می شود. البته این دانشگاه جذابیت دانشگاه آمریکایی و بریتانیایی را برای مصری ها ندارد.

***آلمان

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح مطلوب قرار دارد

ج: در عرصه های هنری، آموزشی و پژوهشی و چاپ و نشر فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مدرسه، دانشگاه مشترک و خاص، و مرکز فرهنگی

و- گسترده

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح متوسط است 

۱-مؤسسه گوته در قاهره با ۸۰ کارمند یکی از بزرگترین مراکز وابسته به این مؤسسه آلمانی در جهان است و در حوزه آموزش زبان آلمانی و بخش مبادلات و همکاری های فرهنگی میان آلمان و مصر فعالیت می‌کند. همچنین بخش فیلم و هنرهای نمایشی این مؤسسه فعالیتهای متنوعی از جمله آموزش و تربیت هنرمندان جوان مصری در زمینه های بازیگری، کارگردانی، نمایش، هنرهای سنتی، نمایشنامه نویسی، ادبیات و... دارد. «پنجره هنر» نام پروژه ای است در انستیتو گوته قاهره که سه سال است فعالیت خود را آغاز کرده و مورد استقبال جوانان مصری علاقمند به هنر قرار گرفته است. فعالیتهای دیگری در زمینه باستان شناسی در این مؤسسه انجام می شود. موسسه گوته با ساختمانی بزرگ و زیبا در وسط قاهره قرار دارد و اهتمام بیشتر این مرکز به آموزش زبان آلمانی است به همین دلیل نیز با برخی شرکت های مصری و مراکز آموزشی قرار دادهای را برای آموزش زبان آلمانی به کارکنان و دانش آموزان و دانشجویان منعقد کرده است زبان آلمانی یکی از ۴ زبانی است که به طور رسمی در مدارس مصر از ابتدای دبیرستان تدریس می شود این مرکز وظیفه چاپ بسیاری از کتاب های به زبان آلمانی و ترجمه شده به عربی را نیز برعهده دارد.

۲-دانشگاه آلمانی در قاهره (الجامعه الألمانیه بالقاهره) در ۲۰۰۲م تأسیس شده و در رشته های تجارت، مدیریت، داروسازی، مهندسی و حقوق، دانشجو پذیرفته و با دانشگاه های مهم و معتبر آلمان ارتباط نزدیک دارد و از طرف آنها مدارک دانشگاهی معتبر صادر می‌کند. آموزشها به دو زبان آلمانی و انگلیسی ارائه می شود. سالانه ۱۲۰۰۰هزار دانشجو از این دانشگاه فارغ التحصیل می شوند و به ۵۰نفر از نفرات اول بورس تحصیلی برای ادامه تحصیل داه می شود.

*** ایتالیا

 الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح معمولی است

ج: در عرصه های هنری، آموزشی و پژوهشی فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد  مرکز فرهنگی

و-متوسط

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح عادی است 

۱-مرکز فرهنگی ایتالیا در قاهره (المعهد الثقافی الإیطالی بالقاهره) با هدف گسترش فرهنگ ایتالیایی در مصر، دوره های آموزش زبان ایتالیایی برگزار و از کرسی های زبان ایتالیایی در پنج دانشگاه مصر حمایت می کند. همکاریهای دانشگاهی و برگزاری برخی مراسم و رویدادهای فرهنگی در مصر با همکاری نهادهای فرهنگی رسمی مصر از جمله برنامه ها و فعالیتهای این مرکز ایتالیایی در قاهره است. کمک به علاقمندان ادامه تحصیل در دانشگاه های ایتالیا و اعطای بورسیه‌های تحصیلی نیز توسط این مرکز صورت می گیرد. این مرکز فرهنگی در جشنواره ها و رویدادهای فرهنگی بین المللی مصر همچون نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره، جشنواره های فیلم و سینما و جشنواره های مرتبط با هنرهای نمایشی مشارکت دارد. کتابخانه مرکز در دسترس مراجعه کنندگان مصری قرار دارد.

***روسیه

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح عالی قرار دارد

ج: در عرصه های  هنری، آموزشی و پژوهشی فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد  دانشگاه  و مرکز فرهنگی

و- فعالیت گسترده

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح متوسط است 

۱-مرکز فرهنگی روسیه (المرکز الثقافی الروسی) با استقبال گسترده جوانان مصری روبروست و روزانه بیش از ۷۰۰ نفر مراجعه کننده داشته که از دوره ها و برنامه‌های این مرکز استفاده می کنند. این دوره ها شامل آموزش زبانهای مختلف (روسی، انگلیسی، فرانسه، اسپانیایی و ایتالیایی)، دوره های تخصصی فنی همچون سخت افزار و برنامه‌نویسی کامپیوتر، طراحی گرافیک و صفحات وب، انیمیشن، عکاسی، موسیقی و مدیریت برنامه های هنری و نمایشگاه هنرهای تجسمی می‌باشد. کتابخانه مرکز با ۱۱ هزار کتاب ادبی فکری در دسترس علاقمندان قرار دارد. مرکز فرهنگی ـ علمی روسیه در قاهره با دانشگاه‌های مصر همچون دانشگاه قاهره، عین شمس، أسوان، حلوان و کرسی‌های زبان روسی در دانشگاه‌ها، قرارداد همکاری دارد. مرکز فرهنگی روسیه علاوه بر قاهره، یک شعبه نیز در اسکندریه دارد. علاوه بر سه نیروی رسمی اعزامی از روسیه، حدود ۱۰۰ نفر نیروی محلی (روسی مقیم و مصری) در استخدام این مرکز می باشند. اعطای بورسیه رایگان یک ساله در موسکو به ۱۰ روزنامه نگار مصری، ارائه خدمات به هنرمندان مصری برای نمایش آثار خود در مرکز و اعزام آنان به روسیه جهت شرکت در مسابقات بین المللی، برنامه ریزی برای معرفی فرهنگ مصر به مردم روسیه در یک جشنواره سالانه در روسیه و همچنین برگزاری جشن به مناسبت رویدادهای مهم در روابط مصر و روسیه از جمله فعالیتهای این مرکز می باشد. فعالیت های این مرکز طی سالیان گذشته به شدت رو به افزایش بوده است

***کانادا

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح عادی قرار دارد

ج: در بیشتر عرصه های هنری، آموزشی و پژوهشی فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد دانشگاه مشترک و مرکز فرهنگی

و-متوسط

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح کم است 

۱-دانشگاه کانادایی الاهرام (جامعه الأهرام الکندیه) در رشته های داروسازی، دندانپزشکی، فیزیوتراپی، تجارت، کامپیوتر، مهندسی، روابط عمومی و زبان، دانشجوی مصری دارد.

***اسپانیا

الف:این کشور هم در سطح رسمی و هم غیر رسمی مراکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح عادی می باشد

ج: در عرصه های فرهنگی هنری، آموزشی و پژوهشی است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مرکز فرهنگی

و-متوسط

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح اندک است 

***چند کشور دیگر اروپایی نیز مراکز فرهنگی در مصر دارند که فعالیت های آنان چندان قابل توجه و اثر گذار نیست در زیر فقط به آنها اشاره ای می شود

۱-مرکز فرهنگی اسکاندیناوی (المرکز الثقافی الاسکندنافی) فعالیت های فرهنگی و هنری دارد و دوره‌های آموزش زبان سوئدی، دانمارکی، نروژی و عربی برگزار می کند. اخیرا یک مؤسسه فرهنگی سوئدی فعالیت خود را در اسکندریه متوقف کرده است.

۲-مؤسسه باستان شناسی پادشاهی نروژ (المعهد الملکی النرویجی لدراسه الآثار) مرکزی مستقل از سفارت است و از چند دهه قبل در مصر فعالیت داشته و اکنون تعدادی پروژه باستان شناسی در مصر با بودجه دولت نروژ در دست اجرا دارد.

۳-مرکز فرهنگی یونان (المرکز الثقافی الیونانی) در داخل سفارت یونان در قاهره و سرکنسولگری یونان در اسکندریه مستقر است و علاوه بر فعالیتهای فرهنگی هنری، دوره های آموزش زبان یونانی برگزار می کند.

اتحادیه اروپا فقط یک هماهنگ کننده فرهنگی در قاهره دارد که در نمایندگی اتحادیه اروپا مستقر است.

***ژاپن

الف:این کشور در سطح رسمی مرکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح عادی قرار دارد

ج: روابط در عرصه های فرهنگی و هنری و آموزشی است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مدرسه و مرکز فرهنگی

و-متوسط

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح اندک است 

۱-بخش فرهنگی سفارت ژاپن در مصر فعالیتهای متنوعی در قاهره با هدف تعمیق پیوندهای دوستی میان مردم دو کشور دارد. از جمله این فعالیتها، اجرای برنامه های آموزشی و فرهنگی همچون برگزاری دوره های تابستانی برای کودکان مصری است که یک هزار جنیه (حدود ۵۰ یورو) هزینه دارد و در این دوره، زبان ژاپنی نیز تدریس می شود. دوره های زبان ژاپنی برای بزرگسالان هم برگزار می‌شود. کتابخانه این مرکز فیلمهای مستند و آموزشی از جنبه های مختلف زندگی در ژاپن به علاقمندان بصورت امانت داده و فیلمهایی نیز بصورت رایگان برای آشنایی بیشتر مصریان با فرهنگ مردم ژاپن، به زبان عربی نمایش داده می شود. هر دو ماه یکبار، نشریه ای به زبان عربی توسط این مرکز منتشر می شود. کتابخانه مرکز ۸ هزار جلد کتاب (۶ هزار جلد به زبان انگلیسی و ۲ هزار جلد به زبان ژاپنی و حدود ۱۰۰ جلد به زبان عربی) در زمینه ژاپن شناسی دارد. این کتابخانه پنج روز در هفته در ساعات اداری باز است و دارای سالن استقبال با گنجایش ۱۰۰ نفر و امکانات عرضه برنامه های آموزشی و فرهنگی از جمله اجرای مراسم چای‌نوشی ژاپنی «چانویو» است که یکی از آیینهای اصیل سنتی و از عناصر مهم فرهنگی ژاپن است و با آداب و رسوم خاصی در حضور مصریان برگزار می شود. علاقمندان جوان مصری به این مرکز رفت و آمد دارند و ضمن آشنایی با فرهنگ ژاپنی، اطلاعات کاملی درباره تحصیل در دانشگاه های ژاپن دریافت می کنند.

***چین

الف:این کشور در سطح رسمی مرکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح خوب قرار دارد

ج: در عرصه های فرهنگی و هنری و آموزشی فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مرکز فرهنگی

و-متوسط

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح اندک است 

۱-مرکز فرهنگی چین در قاهره (المرکز الثقافی الصینی بالقاهره) مجموعه ای از فعالیتهای فرهنگی متنوع ارائه می‌کند. از جمله برگزاری برنامه های ذیل:

• دوره های آموزش زبان چینی، هنرهای مختلف، دوره راهنمای توریستی و آموزش کونگ فو،
• برگزاری جلسات گفتگو با عنوان «چین در نگاه مصریان»،
• برپایی جلسات موسیقی با حضور بزرگان موسیقی دو کشور،
• نمایش فیلمهای کوتاه و داستانی در شبهای چینی و نمایش فیلمهای دوبله شده به زبان عربی،
• نمایشگاه به مناسبتهای مختلف فرهنگی همچون روز جهانی مادر،
• برگزاری مسابقه نقاشی برای کودکان چینی در مصر،
• برگزاری مراسم جشن و شادی و برنامه های تفریحی برای کودکان همچون بازی با بادبادک،
• نمایشگاه صنایع دستی چین و مصر،
• گردشهای آبی روی نیل به مناسبت عید بهار چینی.

***هند

الف:این کشور در سطح رسمی مرکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح خوب قرار دارد

ج: در عرصه های فرهنگی و هنری و آموزشی فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مرکز فرهنگی

و-متوسط

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح اندک است 

۱-مرکز فرهنگی هند «مولانا آزاد» در سال ۱۹۸۲م با هدف تقویت پیوندهای فرهنگی و تشویق مبادلات فرهنگی میان مصر و هند تأسیس شده و تنها مرکز فرهنگی هند در منطقه است. برنامه های فرهنگی متنوع در طول سال توسط این مرکز در قاهره به اجرا در می آید از جمله برگزاری دوره های آموزش زبان هندی و اردو که پس از گذراندن دوره به مدت ۶ ماه، گواهی معتبر آموزشی برای فراگیران صادر می شود. علاوه بر نمایشهای هنری که توسط هنرآموزان مرکز برای میهمانان مصری و هندی به اجرا در می آید، فیلمهای داستانی و مستند هندی با دوبله عربی در سالن مرکز با گنجایش ۵۰ نفر نمایش داده می شود. در کنار برگزاری نمایشگاه های هنری، صنایع دستی و عکاسی، گروه های موسیقی از ایالتهای مختلف هند به مصر آمده و برنامه های خود را با هماهنگی وزارت فرهنگ مصر اجرا می کنند. با همکاری وزارت آموزش عالی مصر ۲۷ بورسیه به دانشجویان مصری برای تحصیل در دانشگاه های هند اعطاء می شود. جشنواره سالیانه با عنوان «الهند علی ضفاف النیل» توسط مرکز فرهنگی هند برگزار می‌شود. علاوه بر برگزاری میزگردها و سخنرانی ها بصورت منظم، کتابخانه مرکز با ۷ هزار جلد کتاب به زبانهای هندی، عربی و انگلیسی در زمینه های ادبیات، تاریخ، فرهنگ و هنر، آشپزی، دین و فلسفه در دسترس علاقمندان قرار دارد. انواع دوره‌های آموزشی همچون یوگا در این مرکز برگزار می شود.

***عربستان

الف:این کشور در سطح رسمی مرکز فرهنگی در مصر دارد.

ب: مناسبات فرهنگی بین دوکشور در سطح خوب قرار دارد

ج: بیشتر در عرصه های  آموزشی، نسخ خطی و باستان شناسی و چاپ و نشر فعال است.

د: قریب به اتفاق مخاطبان دانش آموزان و دانشجویان هستند.

ه-ایجاد مرکز فرهنگی

و-در حوزه چاپ و نشر و قبول دانشجو برای تحصیل در دانشگاه های عربستان پر حجم و گسترده است

ز-میتوان گفت: تاثیر گذاری آن در سطح اندک است 

۱-مرکز فرهنگی عربستان در مصر بسیار فعال است و علاوه بر مبادله استاد و معلم و دانشجو و اعطای بورس تحصیلی به دانشجویان مصری برای تحصیل در دانشگاه های سعودی، فعالیت گسترده ای در حوزه چاپ و نشر کتاب، مشارکت گسترده در نمایشگاه کتاب و تبادل مخطوطات دارد.

*** برخی دیگر از کشورهای آسیای نیز مراکز فرهنگی در مصر دارند اما بخاطر کم اثر بودن این مراکز صرفا به آنها اشاره کوتاهی می شود.

۱-مرکز فرهنگی جمهوری کره (المرکز الثقافی الکوری) در سال ۲۰۱۳م با هدف معرفی تاریخ و فرهنگ کره به مردم مصر تأسیس شده است. برنامه‌هایی همچون برپایی نمایشگاه ها، نمایش فیلم و جلسات موسیقی، آموزش زبان کره ای به نمایندگی از طرف مؤسسه سجونگ کره، آموزش آشپزی و هنرهای کره ای در این مرکز برگزار می شود.

۲-مرکز فرهنگی اندونزی (المرکز الثقافی الإندونیسی بالقاهره) دوره های آموزش زبان، موسیقی، هنرهای رزمی و مسابقات ورزشی از جمله فعالیتهایی است که در قاهره در طول سال برگزار می کند. این مرکز بورسیه های آموزشی یکساله و سه ساله بصورت رایگان در اختیار دانشجویان مصری می‌گذارد تا بتوانند در تخصصهای متنوع، کارشناسی ارشد بگیرند. دختران مصری در این مرکز روشهای دفاع شخصی «سیلات» را فرامی گیرند. کارگاه های آموزش هنرهای نمایشی و موسیقی سنتی اندونزی فقط برای دختران علاقمند برگزار می شود. برندگان مسابقات این مرکز به یک سفر رایگان ۱۰ روزه به اندونزی رفته و با رئیس جمهور اندونزی دیدار می کنند. اندونزی بیشترین دانشجو را در الازهر مصر دارد (نزدیک به ۵۰۰۰نفر در تحصیلات تکمیلی)

۳-کشورهای پاکستان، مالزی، سودان، الجزایر، تونس و مغرب، در داخل سفارتخانه های خود بخش فرهنگی فعال دارند. همچنین مالزی، کویت، اندونزی و قطر، مرکزی برای ارائه خدمات به دانشجویان خود در مصر با عنوان «بیت الطلبه» دارند. مالزی دانشجویان بسیاری در الازهر دارد.

۴-مرکز فرهنگی ترکیه (یونس امره) از سال ۲۰۰۷م در مصر فعالیت داشته و به سبب تیرگی روابط ترکیه با مصر، فعالیت مستقل آن در خارج از سفارت، تعطیل شده و فعالیتهای آن به حداقل رسیده و به ناچار برنامه های خود همچون آموزش زبان ترکی را در داخل سفارت و اقامتگاه سفیر ادامه می دهد. در مقابل، مراکز و مؤسسات وابسته به «فتح الله گولن» همچون «مرکز النیل» و «مجله حراء» و «مدرسه صلاح الدین» از طرف دولت مصر مجوز فعالیت فرهنگی و آموزشی گرفته اند.

۵-کشورهای عربی حوزه خلیج فارس همچون عربستان، امارات، کویت، بحرین، عمان و یمن و قطر دارای مرکز فرهنگی مستقل در قاهره هستند. در این میان قطر پس از تیره شدن روابطش با مصر، مجبور شده است مرکز فرهنگی خود در قاهره را تعطیل کند.

۷-افغانستان: در سنوات گذشته، بخش فرهنگی سفارت افغانستان در قاهره بصورت موردی فعالیت داشته است. کتابخانه سفارت روی استادان و دانشجویان زبان فارسی در مصر باز است. تأمین سه مجری برای رادیو فارسی مصر (الإذاعه الموجهه) توسط بخش فرهنگی سفارت افغانستان صورت گرفته است. یک مورد بورسیه دکتری به یکی از دانشجویان زبان فارسی دانشگاه حلوان مصر از طرف سفارت افغانستان اعطاء شده است.

گفتنی است تعدادی از شهروندان افغانی مقیم مصر، به عنوان مربی آموزش زبان فارسی در مؤسسات آموزشی فعالیت دارند. فارسی­آموزان مصری به دلیل فقدان ارتباط با ایرانیان، ناگزیر هستند با فارسی‌زبانان افغانی و تاجیک ارتباط داشته باشند که این خود باعث بروز لهجه­های افغانی و تاجیکی در میان استادان و دانشجویان زبان فارسی در مصر شده است.

۸-سفارت رژیم صهیونیستی در مصر بصورت موردی و در ازای اجازه فعالیت مشابه به سفارت مصر در تل آویو، برخی برنامه ها را خارج از سفارت خود در قاهره اجرا می کند.

۹-اتحادیه عرب یا اتحادیه کشورهای عربی (جامعه الدول العربیه) که مقر آن در قاهره است دارای ۹ کمیته از جمله «کمیته فرهنگی» می باشد. کمیته فرهنگی سیاستهای کلی کشورهای عضو در زمینه‌های فرهنگی، علمی و آموزشی را تعیین می کند. سیاستهای فرهنگی مصوب توسط ۱۱ مرکز، آکادمی و سازمان (الاکادیمیه العربیه للعلوم والتکنولوجیا والنقل البحری/ المجلس العربی للطفوله/ المجلس العربی للعلوم الاجتماعیه/ المنظمه العربیه للتنمیه الاداریه/ اتحاد اذاعات الدول العربیه/ المنظمه العربیه للتربیه والثقافه والعلوم (الکسو)/ الاکادیمیه العربیه للعلوم المالیه والمصرفیه/ منظمه المرأه العربیه/ المنظمه العربیه لتکنولوجیات الاتصال والمعلومات/ المرکز العربی لدراسات المناطق الجافه والمناطق القاحله) اجرا می شود که همگی به استثنای الکسو در قاهره مستقر هستند.

مقر اصلی سازمان فرهنگی علمی کشورهای عربی (المنظمه العربیه للتربیه والثقافه والعلوم) موسوم به الکسو در تونس واقع شده ولی دفتر نمایندگی الکسو در قاهره، فعالیت گسترده‌تری دارد. زیرا مقر مرکزی اتحادیه عرب و ۱۰ سازمان و مرکز و آکادمی علمی آموزشی (مانند آکادمی علوم دریایی و آکادمی علوم بانکی) و همچنین دو زیرمحموعه از پنج زیرمجموعه الکسو در قاهره فعالیت دارند. زیرمجموعه های الکسو عبارتند از:

• معهد الدراسات والبحوث العربیه (در قاهره): این مؤسسه در مقاطع تحصیلات تکمیلی و در رشته های اقتصاد، رسانه، زبان و ادبیات عربی، علوم سیاسی، تاریخ، جامعه شناسی، جغرافیا، علوم پرورشی، میراث فرهنگی و حقوق دانشجو دارد. علاوه بر دانشجویان مصری، دانشجویان خارجی از دیگر کشورها هم می توانند در این مؤسسه آموزشی ثبت نام کنند.
• معهد المخطوطات العربیه (در قاهره) : این مؤسسه در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشجو می‌پذیرد. جمع آوری، ترمیم، فهرست برداری و  نگهداری نسخ خطی عربی و اجرای پروژه های مطالعاتی، از فعالیتهای این مؤسسه است.
• معهد الخرطوم الدولی للغه العربیه 
• مکتب تنسیق التعریب ـ الرباط 
• المرکز العربی للتعریب والترجمه والتألیف والنشر ـ بدمشق